چگونه از خدمات طب سنتی بهره مند شویم؟
طب ایرانی یکی از مکاتب طبی دنیا با تاریخچه ده هزارساله است که برخلاف برچسب سنتی که پسوند نامش شده، همانند سایر علوم کاملا منطبق با مبانی علمی و تجربی است. در مکتب طب ایرانی حفظ سلامتی بر درمان اولویت داشته و اصول صحیح سبک زندگی براساس شرایط هر فرد در قالب " اصول حفظ الصحه یا سته ضروریه" ارائه می گردد؛ همانگونه که شیخ الرئیس ابوعلی سینا در کتاب قانون چنین می فرماید:" طب علمی است که به واسطه آن احوال بدن انسان شناخته می‌شود از جهت آنچه که موجب سلامتی و بیماری است تا صحت و سلامتی موجود را حفظ کند و در صورت از دست رفتن سلامتی آن را به بدن برگرداند." بنابراین اولین وظیفه یک پزشک در طب ایرانی حفظ تندرستی است.
طب ایرانی یک مکتب کل نگر است، به این معنی که برای شناخت صحیح بیماری و ارائه درمان مناسب، سلامتی تمامی بخش‌های بدن، ژنتیک، شرایط زندگی، ویژیگی‌های روحی، شرایط سنی، جغرافیایی و... را برای یافتن عامل برهم زننده تعادل و توازن جسمی در فرد بیمار در کنار یکدیگر می‌سنجد. برای درمان بیماری در مرحله اول سبک زندگی و به ویژه تغذیه فرد تصحیح شده و پس از اصلاح سبک زندگی، درمان دارویی و اعمال یداوی مانند ماساژ نیز از سایر اصول درمانی در طب ایرانی هستند. دارو درمانی در این مکتب برخلاف آنچه که بسیاری از مدعیان آن عمل می‌کنند، بسیار محتاطانه صورت می‌گیرد، چنانچه محمد بن زکریای رازی در مورد روش درمان چنین می‌فرماید: " مهما قدرت ان تعالج بالاغذیه فلا تعالج بالادویه و مهما قدرت ان تعالج بالادویه المفرده فلا تعالج بالادویه المرکبه." به این معنی که تاجاییکه میتوانی با اصلاح تغذیه بیمار را درمان نمایی، داروها را به کار نبر و تاجاییکه میتوانی به وسیله داروهای ساده بیمار را درمان کنی، از داروهای ترکیبی استفاده نکن. درباره مشاوره تلفنی طب سنتی اینجا بخوانید.
با توجه به گسترش بهره‌گیری از خدمات طب سنتی و مکمل در سراسر دنیا و همچنین اقبال اقشار مختلف جامعه ما برای استفاده از طب سنتی ایرانی و پشتوانه قوی تاریخی و فرهنگی در این عرصه، به نظر می‌رسد بهره‌گیری از طب ایرانی در کنار طب نوین به صورت تلفیقی راهکاری مناسب در جهت ارتقاء سلامت جامعه باشد. سازمان جهانی بهداشت (WHO) سالهاست که مکاتب مختلف طب سنتی (Traditional Medicine) و مکمل (Complementary Medicine) را به رسمیت شناخته و استراتژی این سازمان در قبال طب سنتی و مکمل را در قالب دو سند برای سال‌های 2002-2005 و 2014-2023 تنظیم و منتشر کرده است. بر اساس سند این سازمان طب سنتی و مکمل از بخش‌های مهم ولی کمتر بها داده شده سلامت هستند که در همه کشورها کم و بیش حضور داشته و روز به روز بر تعداد متقاضیان آن افزوده می‌شود. عدم دسترسی بخش بزرگی از جمعیت جهان (بیش از 80 درصد) به خدمات اولیه سلامت و مواجهه مردم با مشکلاتی در زمینه درمان بیماری‌های مزمن و عوارض دارویی سبب شده سیستم طبی تلفیقی (Integrative Medicine) که در آن طب سنتی و مکمل در کنار طب نوین در مراکز درمانی به بیماران ارائه می‌شوند توسط سازمان جهانی بهداشت به عنوان روشی کارآمد در به کارگیری طب سنتی و مکمل معرفی شود. در حال حاضر بسیاری از کشورها به اهمیت و نیاز حضور دیدگاه طب تلفیقی در نظام طبی جوامع و لزوم برنامه‌ریزی برای گسترش آن پی برده‌اند و تعداد مراکز آموزشی و درمانی طب تلفیقی در سراسر دنیا رو به افزایش است. افرادی که از این طب یاد می‌کنند دو دسته‌اند: عده‌ای آن را دستاوردهای طبی مسلمین با لحاظ دوره‌های ترجمه، نقد، تاسیس و سرانجام بسط و گسترش آن در قرون اول تا هفتم هجری می‌دانند و از آن به نام‌های مختلف از جمله طب عربی یاد می‌کنند و همپوشانی کامل این بخش با طب سنتی معلوم است.
دسته دوم ماثورات پیامبر (صل الله علیه و آله و سلم) و ائمه (علیهم السلام) را در نظر دارند و به کتب طب النبی، طب الصادق، طب الرضا و حجامت و فصد و زالو (حدیث) استناد می‌کنند.
در طب اسلامی بیشتر از انواع غذاها و داروهای گیاهی، نوشیدنی‌ها، حجامت، زالو و فصد صحبت می‌شود. دستورالعمل‌ها و نسخه‌های این طب گاه موردی و خاص بوده و تعمیم آن اشتباه است.
در طب اسلامی بیشتر به امساک توجه شده است تا مطالب دیگر. در این طب بیشتر به رعایت بهداشت عمومی توجه شده است. امروزه در این طب، بخشی از دستورها قابلیت دسترسی و اجرای کمی دارد و در برخی موارد هزینه‌ها نسبتا بالاست.
تعریف طب قرآنی
علمی است که درباره ساختار روحی و جسمی انسان صحبت می‌کند و برای غذای او اهمیت زیادی قائل است و هستی‌اش را در گرو غذایی که برایش مشخص شده است، می‌داند. (سوره طارق آیه 5)
خداوند سبحان زمانی که غذای انسان را خلق می‌کند، خود را مورد ستایش قرار می‌دهد. (سوره غافر آیه 64)
خداوند منان خلقت و اعمال انسان را مساوی با غذای انسان می‌داند. (سوره عبس آیه 24)
در طب قرآنی انسان بر مبنای طبع و مزاج خود، غذا و فصل عمل می‌کند. این طب بهترین روش پیشگیری را بیان می‌کند که هزینه چندانی ندارد.
مهمترین مسئله در طب قرآنی امکان شفاست که در هیچ طبی وجود ندارد. مهمتر اینکه خداوند متعال یکی از این شفاها را به ماده‌ای غذایی به نام عسل اختصاص داده است.رخی از انواع طب سنتی مورد استفاده در سراسر دنیا عبارتند از: طب سنتی چین، طب سنتی کره‌ای، طب سنتی آفریقایی، طب ایران باستان، طب سنتی ایرانی، آیورودا و طب سنتی اروپایی. رشته‌های علمی که به مطالعه? طب سنتی می‌پردازند عبارتند از گیاه‌درمانی، اتنومدیسین، مردم‌گیاه‌شناسی و انسان‌شناسی پزشکی.
سازمان جهانی بهداشت خاطر نشان می‌کند که «استفاده? نادرست از داروها و روش‌های سنتی می‌تواند اثرات منفی یا خطرناکی داشته باشد» و «تحقیقات بعدی لازم است تا اثربخشی و ایمنی داروها و روش‌های مورد استفاده در برخی از طب‌های سنتی تأیید گردد. سازمان جهانی بهداشت یک استراتژی 9 ساله برای حمایت از کشورهای عضو دارد که از نقش مثبت و سازنده طب سنتی در جوامع اطمینان حاصل گردد
نگرانی‌های ایمنی
اگرچه 130 کشور در مورد داروها و تجویزهای طب سنتی مقررات دارند، اما خطرات ناشی از استفاده از آنها وجود دارد (به عنوان مثال، بیماری مزمن زئونوز، عمدتاً به دلیل اینکه برخی از داروهای طب سنتی هنوز از مواد حیوانی استفاده می‌کنند در انسان ایجاد می‌شود. اغلب تصور می‌شود که به دلیل طبیعی بودن داروهای فرض شده، آنها بی خطر هستند، اما اقدامات احتیاطی متعددی با استفاده از داروهای گیاهی همراه است.
استفاده از گونه‌های در حال انقراض
حیوانات در حال انقراض، مانند چشم‌گرد تنبل، گاهی برای تهیه داروهای سنتی کشته می‌شوند
باله‌های کوسه در طب سنتی نیز مورد استفاده قرار گرفته‌اند و اگرچه اثربخشی آنها اثبات نشده‌است، اما به جمعیت کوسه‌ها و اکوسیستم آنها آسیب می‌رساند.
تجارت غیرقانونی عاج را می‌توان تا حدی در خریداران طب سنتی چینی جستجو کرد. تقاضا برای عاج یک عامل بزرگ در شکار غیرقانونی گونه‌ها مانند کرگدن و فیل است